Kup książkę

Władca i wojownicy

Narracje o wodzach, drużynie i wojnach w najdawniejszej historiografii Polski i Rusi

ISBN: 978-83-229-3002-1
Liczba stron: 552
Rok wydania: 2009
Wydania: 1 (Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego) - nakład wyczerpany

Paweł Żmudzki

(ur. 1970) jest profesorem uczelni na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1999 roku obronił pracę doktorską – biografię polityczną księcia Leszka Czarnego – opublikowaną rok później pod tytułem Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny. Obecnie zajmuje się badaniami porównawczymi nad średniowiecznymi narracjami historiograficznymi. Efektem prac nad tym zagadnieniem jest niniejsza książka. W 2010 była ona podstawą habilitacji autora.

Średniowieczni dziejopisarze bardzo często i bardzo chętnie opisywali waleczne czyny władców i wojowników. W ich utworach wojna stawała się tematem zideologizowanym oraz łatwo podlegającym mityzacji. Z reguły zadaniem średniowiecznego utworu historiograficznego było wytłumaczenie, że to Bóg dał zwycięstwo jednej ze stron, a drugą skazał na porażkę. Temu nadrzędnemu wyjaśnieniu podporządkowywano szczegóły narracji batalistycznych. Średniowieczni narratorzy, splatając wątki swoich wywodów, nagminnie stosowali się do utartych konwencji i powszechnie znanych schematów opowiadania o triumfach i klęskach, dobrym i złym wojsku oraz wspaniałym albo przegranym monarsze. Przedstawianie wydarzeń i ich bohaterów w sposób typowy zapewniało opowieściom wiarygodność. Książka niniejsza jest próbą porównawczej analizy narracji o wojnach, wodzach i wojownikach, zaczerpniętych przede wszystkim z Gesta ducum... Galla Anonima i Powieści minionych lat. Do celów komparatystycznych posłużyły między innymi fragmenty dzieł kronikarzy normańskich (Dudo z Saint Quentin, Wilhelm z Jumičges i inni), Kosmasa z Pragi, Wincentego Kadłubka, Saxona Gramatyka, Pawła Diakona. Poszukiwanie i zestawienie podobnych fabuł pozwala odczytać ich wspólny sens, a co za tym idzie – prowadzi do określenia charakterystycznych cech i poczynań bohaterów-wojowników różnego typu, a także umożliwia dookreślenie literackiego ideału drużyny wielkiego władcy.

Nagroda KLIO w kategorii monografii naukowej - Warszawa 2009