(ur. 9 kwietnia 1924 w Warszawie, zm. 26 lutego 2007 w Warszawie) – polski historyk XVIII i XIX wieku, profesor Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Obok Władysława Konopczyńskiego i Emanuela Rostworowskiego najwybitniejszy znawca historii Polski XVIII wieku. Autor wielu prac naukowych. Historię studiował w czasie II wojny światowej na tajnym Uniwersytecie Warszawskim oraz Uniwersytecie Jagiellońskim. Był profesorem Instytutu Historii PAN, oraz honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Uczestniczył jako redaktor i współautor przy tworzeniu „Historii nauki polskiej” tomu III (1977), oraz tomu I „Historii Sejmu Polskiego” (1985). Od 1975 r. był zastępcą redaktora, a od 1985 r., redaktorem "Kwartalnika Historycznego”. Był mistrzem dla kilku pokoleń polskich historyków. Dzięki niezwykłej przenikliwości i dogłębnej znajomości źródeł doskonale rozumiał ludzi, o których pisał.