Autorka, zajmująca się epistemologią i filozofią nauki, czyni tematem swego studium zjawisko kryzysu w nauce, kiedy to najsilniej dochodzi do głosu postawa twórcza, prowadząca do formułowania nowych teorii naukowych, niekiedy o charakterze przełomowym. Do uchwycenia tych procesów przestaje być przydatne, zdaniem autorki, instrumentarium tradycyjnej filozofii nauki, bardziej użytecznymi narzędziami są teoria chaosu, najnowsze zdobycze w zakresie badań nad mitem i metaforą, oraz archetypowa koncepcja wiedzy.

W tak rozumianym procesie zasadniczych przemian naukowych kluczową rolę odgrywają nie zbiory faktów czy formalizmy matematyczne, lecz idee, które dają początek teoriom. Wiele miejsca poświęcono w książce problematyce pojęcia idei, a także różnym koncepcjom dotyczącym powstawania i funkcjonowania idei.

Opierając się na koncepcjach i badaniach Carla Gustawa Junga, autorka analizuje postawę poznawczą przyjmowaną przez uczonych poszukujących nowych rozwiązań teoretycznych w sytuacji kryzysowej w nauce.

Syntetyzujący wniosek z przeprowadzonych analiz i rozważań przedstawia schematyczna formuła: od CHAOSU poprzez REGRES do IDEI, opisująca twórcze procesy poznawcze, które wykraczają poza procedury kontekstu uzasadniania w nauce. Rozważania końcowe wskazują na ogólnofilozoficzne (a zwłaszcza epistemologiczne) konsekwencje wypracowanej formuły.

Uzupełnieniem książki są cztery aneksy przedstawiające Jungowskie rozumienie takich pojęć, jak "nieświadomość zbiorowa", "archetyp", "symbol" oraz jego krytykę myślenia racjonalnego.