Wiersz polski

Zarys historyczny

ISBN: 83-85220-79-8
Liczba stron:
Rok wydania: 1997
Wydania: 2 (wyd. 2 - 2001 r.)

Lucylla Pszczołowska

(ur. 9 września 1924 roku, zm. 24 lutego 2010 roku) – polska polonistka, badaczka historii wiersza polskiego oraz wersologii. Studia polonistyczne odbywała w czasie okupacji na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie, a po wojnie kontynuowała je na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim uzyskując tytuł magistra w 1948 roku. Od 1950 roku związana z Pracownią Poetyki Teoretycznej i Języka Literackiego w Instytucie Badań Literackich PAN, którą kierowała w latach 1981-1992. Wieloletni pracownik Instytutu badań Literackich PAN, w latach 1981-1994 kierowniczka Pracowni Poetyki Teoretycznej i Języka Literackiego. Autorka książek ( m.in. O wierszu romantycznym, razem z Z. Kopczyńską, 1963, Rzym, 1972, Instrumentacja dźwiękowa, 1977 ) oraz rozpraw i studiów na temat wiersza i stylu, publikowanych w polskich i obcych czasopismach i książkach zbiorowych.
W latach 1959 - 1968 prowadziła zajęcia z poetyki na Uniwersytecie Warszawskim, następnie przez kilkanaście lat wykłady i seminaria poświęcone wierszowi staropolskich pieśni religijnych - w Akademii Teologii Katolickiej. W latach 1977 - 1979 oraz 1986 - 1988 wykładała jako visiting professor na Universitait van Amsterdam. Od wielu lat kieruje pracami międzynarodowego zespołu badaczy słowiańskiej metryki porównawczej.

Jest to pierwsza pełna historia polskiej wersyfikacji napisana w oparciu o współczesne prace badawcze z tego zakresu ( w tym liczne prace autorki ). Charakterystyką sposobów wierszowania rozpoczyna autorka od twórczości okresu przedpiśmiennego, a kończy na poezji lat ostatnich. Ewolucję form wierszowych przedstawia poprzez ich występowanie u najwybitniejszych twórców polskiej literatury, ukazując także wpływ wiersza na warstwę stylistyczną i znaczeniową utworów, jego udział w kształtowaniu gatunków i szerzej - poetyk historycznych.

W każdym z 9 rozdziałów książki omówione zostały stosowane w danej epoce rodzaje wiersza, strofy i rymu (wraz z instrumentacją dźwiękową ) oraz relacje, jakie zachodzą między budową wierszową a językowym - szczególnie składniowym - ukształtowaniem utworu poetyckiego. Wiele miejsca poświęcono kulturowym uwarunkowaniom wyboru form wierszowych przez poetów oraz ocenie tych wyborów i ich realizacji zawartej w tzw. świadomości sformułowanej - wypowiedziach teoretyków, krytyków literackich i samych poetów.

Książka przeznaczona jest zarówno dla badaczy literatury, jak dla nauczycieli, studentów i w ogóle dla ludzi interesujących się wierszem. Nie ma w niej więc tak obciążających nieraz prace o wersyfikacji tabel, wykazów, statystyk czy specjalistycznych terminów. Wywody autorki zilustrowane zostały licznymi cytatami z utworów poetyckich. Cenne uzupełnienie stanowi indeks struktur metrycznych i typów wiersza niemetrycznego oraz indeks autorów i utworów cytowanych.

 

2018 - Nominacja do Nagrody im. Jana Długosza (za książki wydane w 1997 roku)