Konstytutywnym wymiarem wielorakich form, postaci i masek nihilizmu jest "doświadczenie" nicości. Autor wyróżnia pięć podstawowych typów takiego doświadczenia: 1) doświadczenie mocy negacji czy też siły negatywności, 2) doświadczenie różnorako rozumianego braku: sensu, prawdy, dobra, wartości, tego, co święte (sacrum, boskości, Boga), 3) doświadczenie problematyczności, 4) doświadczenie marności świata, wreszcie 5) doświadczenie nicości absolutnej. Następnie ukazuje, jak te doświadczenia aktualizowały się w dziewiętnastowiecznej kulturze na polu filozofii, literatury, polityki i religii. Rozpoczynając rozważania od debaty na temat nihilistycznych konsekwencji idealizmu w filozofii i literaturze niemieckiej na przełomie XVIII i XIX w., autor kontynuuje swoją analizę, śledząc nihilistyczne wątki w twórczości i działalności dziewiętnastowiecznych filozofów, literatów i działaczy społeczno-politycznych, takich jak m.in.: Max Stirner, młodohegliści, Kierkegaard, Schopenhauer, Leopardi, Mainlander, Turgieniew, Pisariew, Nieczajew i Dostojewski, kończąc na Nietzschem, punkcie zwrotnym w dziejach nihilizmu w obydwu wyróżnionych przez autora sposobach rozumienia tych dziejów, tj. z jednej strony jako dziejów różnorakich form doświadczania nicości, z drugiej jako dziejów dyskusji o tych doświadczeniach, czyli historii debaty nad nihilizmem.