Wiara w egzystencji

Teoretyczny wymiar chrześcijańskiego ideału w pismach pseudonimowych Sørena Kierkegaarda

ISBN: 978-83-231-3340-7
Liczba stron: 461
Rok wydania: 2015
Wydania: 1

Andrzej Słowikowski

(ur. 1979), ukończył filozofię i archeologię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie obronił też pracę doktorską z zakresu filozofii (2013). Jego główny obszar badawczy stanowi antropologia egzystencjalna, zwłaszcza w jej chrześcijańskiej odmianie, ze szczególnym uwzględnieniem myśli Sørena Kierkegaarda. Większość jego tekstów jest poświęcona analizie filozofii wiary duńskiego filozofa, wpisanej jednak w szerszy kontekst humanistyczny. Publikował w czasopismach i pracach zbiorowych nie tylko z zakresu filozofii („Logos i Ethos”, „Nowa Krytyka”, Antropologia filozoficzna – inspiracje biblijne, Toruń 2009, Prawda w życiu moralnym i duchowym, Kraków 2009), ale również teologii („Teologia i Człowiek”), literaturoznawstwa („Pamiętnik Literacki”) oraz psychologii (Osobowość i religia, Warszawa 2009). Zajmuje się także metodologią archeologii, przede wszystkim pod kątem możliwości uobecnienia przeszłych sensów kulturowych w badaniach archeologicznych.

Przedmiotem książki jest egzystencjalna myśl duńskiego filozofa Sørena Kierkegaarda rozpatrywana jako pewien szczególny projekt antropologiczny, którego zadanie stanowi próba odpowiedzi na pytanie: co to znaczy stawać się i być chrześcijaninem?
Nie ma wątpliwości, że dzieło Kierkegaarda w swym najgłębszym rdzeniu ma wymiar chrześcijańskiej antropologii egzystencjalnej, w której centrum stoi jednostka jako niepowtarzalny i wyjątkowy byt ludzki, odkrywający swoją prawdę o sobie tylko w wierze, będącej zawsze indywidualną relacją z Bogiem. Główny zabieg interpretacyjny zastosowany w tej książce polega na tym, by odczytać pisma pseudonimowe Kierkegaarda w taki sposób, aby uwidocznić spójną i przemyślaną antropologię zawartą w jego myśli. To, że nie tworzy on żadnego systemu wiedzy, którego celem byłby obiektywny wykład na temat filozoficznie rozumianej istoty człowieka, jest oczywiste, bezdyskusyjne i konieczne do przyjęcia dla każdego, kto chce na poważnie zajmować się jego dziełem. Nie zmienia to jednak faktu, że aby zrealizować swój majeutyczny cel, polegający na zachęceniu czytelnika do pogłębiania własnego życia duchowego, Kierkegaard musiał rozwinąć bardzo spójny sposób myślenia o tym, kim u swych podstaw jest człowiek. Dokonał tym samym daleko idącej konceptualizacji fenomenów ludzkiej duchowości, tworząc bardzo głęboko przemyślaną i świetnie skonstruowaną sieć kategorialną. Z jej pomocą starał się uchwycić sens stawania się i bycia chrześcijaninem w ludzkiej egzystencji oraz tak go przedstawić, by rzeczywiście pobudzić czytelnika do refleksji nad sobą. Prawdziwy chrześcijanin, żyjący zgodnie ze wzorem Pisma Świętego, był dla niego wszak tą właśnie jednostką, która w najgłębszy sposób zaświadcza swoją egzystencją o sensie człowieczeństwa.