Europejczycy i Afrykanie

Wzajemne odkrycia i pierwsze kontakty

ISBN: 978-83-231-3719-1
Liczba stron: 428
Rok wydania: 2017
Wydania: 1

Michał Tymowski

Prowadził badania terenowe na Saharze (1974–1975), uczestniczył w badaniach tradycji ustnych w Mali (1976) i Nigrze (1977). W latach 1978–2008 był członkiem międzynarodowego zespołu zajmującego się zjawiskiem wczesnego państwa (Early State Project). W latach 1989–1993 profesor Uniwersytetu Paryż IV-Sorbona. Prowadził wykłady w EHESS w Paryżu oraz na Uniwersytecie Agostinho Neto w Luandzie. Jest członkiem korespondentem PAU (od 2011 roku) i PAN (od 2013 roku) oraz laureatem Nagrody Prezesa Rady Ministrów (2012). Autor licznych książek i rozpraw, m.in.: Historia Mali (1979), Karabin i władza w Afryce XIX w. (1985), Państwa Afryki przedkolonialnej (1999), The Origins and Structures of Political Institutions in Pre-Colonial Black Africa (2009), oraz redaktor naukowy i współautor Lieux du pouvoir au Moyen Age et à l’époque moderne (1995) i Historii Afryki do początku XIX w. (1996).

Od czasu, gdy w 1434 roku udało się Portugalczykom opłynąć groźny dla żeglarzy Przylądek Nie i powrócić z takiej wyprawy, karawele portugalskie posuwały się każdego roku coraz dalej wzdłuż wybrzeża Afryki Zachodniej. Europejscy śmiałkowie nie zastali tam wbrew obawom ziemi tak bardzo spalonej słońcem, że jego żar wyniszczył wszelkie życie. Owszem, dotarli do ziem, gdzie – jak pisał jeden z odkrywców Diogo Gomes – „liczba ludów jest tak wielka, że nie sposób w to uwierzyć”.
Pragnę zbadać, jak Europejczycy i Afrykanie, ludzie tak różnych kultur, zareagowali na owo nieoczekiwane spotkanie. Jakich doznawali uczuć, czego się bali, co budziło ich podziw, zdziwienie i zaciekawienie? Czym się oburzali? Dlaczego podejmowali ryzyko, by lepiej poznać stronę przeciwną? Jak ze sobą walczyli, jak i dlaczego ginęli? Kiedy nawiązali ze sobą pierwsze kontakty, jak się porozumiewali i gdzie organizowali spotkania? W jakich dziedzinach rozpoczęli współpracę? Jaki był los afrykańskiej mniejszości żyjącej w Portugalii oraz los portugalskich zbiegów żyjących w Afryce? Jakie było miejsce i znaczenie kobiet w przebiegu owych kontaktów? Co Europejczycy sądzili o Afrykanach, a co Afrykanie o Europejczykach? Jak długo obustronne opinie wynikały z doświadczeń wzajemnego poznawania się i jakim przemianom ulegały? Po jakim czasie i pod wpływem jakich okoliczności zaczęły się one przekształcać w stereotypy?
 

2017.12 - Nagroda główna KLIO w kategorii "monografii naukowej" dla prof. Michała Tymowskiego, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz Wydawnictwa UMK

2018.03.23-26 - Nagroda JM Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w konkursie na najlepszą książkę akademicką.