Teoria krytyczna szkoły budapeszteńskiej

Od totalitaryzmu do postmodernizmu

ISBN: 978-83-231-4031-3
Liczba stron: 550
Rok wydania: 2018
Wydania: 1

Waldemar Bulira

Doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, adiunkt w Zakładzie Filozofii i Socjologii Polityki Wydziału Politologii UMCS w Lublinie. Zajmuje się zagadnieniami współczesnej filozofii polityki, a szczególnie szeroko rozumianego liberalizmu, fenomenu totalitaryzmu i Holokaustu oraz głównych idei filozoficznych stosowanych w polityce: wolności, sprawiedliwości, równości, władzy. Autor książki Nowoczesność a polityka w ujęciu Ágnes Heller (2009) oraz szeregu artykułów w czasopismach i pracach zbiorowych. Absolwent szkoły letniej Democracy & Diversity Institute organizowanej przez nowojorski The New School for Social Research. Współtłumaczył i współredagował pierwsze polskojęzyczne prace Ágnes Heller pt. Wykłady i seminarium lubelskie (2006), Eseje o nowoczesności (2013), a także przełożył z języka angielskiego liczne eseje autorów wywodzących się kręgu szkoły budapeszteńskiej: Ágnes Heller, Ferenca Fehéra, Mihálya Vajdy oraz Istvana Eörsiego.

Książka prezentuje losy oraz twórczość emigracyjną węgierskich filozofów: Ágnes Heller, Ferenca Fehéra, Györgya Márkusa oraz Mihálya Vajdy, uczniów, wychowanków i współpracowników marksisty Györgya Lukácsa. Grupa ta, zmuszona przez władze komunistyczne do wyjazdu z Węgier pod koniec lat 70. XX wieku, przeszła do historii światowej humanistyki pod nazwą szkoły budapeszteńskiej. Analizy myśli jej głównych członków pozwalają dostrzec, że wpisuje się ona w szeroko rozumianą tradycję teorii krytycznej, a także umożliwiają uchwycić charakter jej ewolucji. Przedmiot zainteresowań budapeszteńskich myślicieli stanowiły kolejne wytwory nowoczesności niosące ze sobą zagrożenia dla wolności jednostki, których spektrum wyznaczają tytułowe kategorie totalitaryzmu oraz postmodernizmu. Rekonstrukcja zawiłych losów bohaterów książki – intelektualistów na wygnaniu par excellence – oraz krytyczna analiza porównawcza ewolucji ich poglądów wzbogacone zostały o obszerne i z rozmachem nakreślone konteksty teoretyczne, historyczne i polityczne, w którym owe losy i ewolucja się dokonywały. Dzięki temu książka wnosi również wkład w zrozumienie sensu doświadczeń jednostkowych i grupowych mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku.