Matki i córki

Relacje rodzinne i artystyczne w autobiografiach kobiet po 1989 roku

ISBN: 978-83-231-4311-6
Liczba stron: 424
Rok wydania: 2020
Wydania: 1

Aleksandra Grzemska

doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, krytyczka literacka, redaktorka i edytorka. Absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Szczecińskim oraz edytorstwa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Współredaktorka monografii Polityki relacji w literaturze kobiet po 1945 roku (Szczecin 2017) i Po Czarnobylu: miejsce katastrofy w dyskursie współczesnej humanistyki (Kraków 2017). Członkini Polskiego Towarzystwa Autobiograficznego oraz Polskiego Towarzystwa Genderowego. Sekretarz czasopisma naukowego „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media”.

Tematem monografii jest analiza wybranych autobiograficznych narracji autorstwa kobiet z perspektywy związków między matkami a córkami w kontekście relacji rodzinnych i artystycznych. Przedstawione badania dotyczą przede wszystkim tego, w jaki sposób relacje rodzinne wpływają na matczyną oraz córczyną twórczość literacką lub artystyczną i na odwrót – w jaki sposób życie artystyczne wpływa na relacje panujące w rodzinie. W ten sposób analizie poddane zostały te kategorie i problemy, które pojawiają się w literaturze jako skutek działania tych relacji. Celem przeprowadzanych rozpoznań było znalezienie i zinterpretowanie na zasadzie case studies tych duetów matek i córek, których teksty najlepiej odzwierciedlają charakterystyczny sposób tworzenia narracji o sobie i rodzinie.

Wybrane utwory poddano analizie w kontekście m.in. takich kategorii, jak córectwo, etyka troski, uznanie, epigenetyka, wstyd, empatia, topologie choroby, żałoba. Zinterpretowano również te specyficzne teksty lub prace autobiograficzne, które nie wpisują się w sztywne ramy gatunkowe. Należą one do tej grupy projektów i/lub narracji, które podkreślają różnorodność estetyk oraz konwencji tego hybrydycznego gatunku, jakim jest autobiografia. Rozpoznania i teorie różnych dziedzin wiedzy akademickiej zostały wykorzystane jako narzędzia analityczne. Zaliczają się do nich chociażby teoria i interpretacja literatury, gender studies, antropologia kultury, badania nad pamięcią i materialnością, analizy socjologiczne, koncepcje psychologiczne i psychoanalityczne, a także hipotezy podejmujące kwestie wpływu zmian społeczno-politycznych na literaturę autobiograficzną. Wszystko to przyczyniło się do stworzeniu metodologii uwzględniającej specyfikę badanych tekstów, odpowiadającą przekształceniom współczesnej literatury autobiograficznej.