Tematem książki jest słabo znana i pozornie mało istotna problematyka jurydyki horodnictwa wileńskiego – związanej z tamtejszymi zamkami części organizmu miejskiego, która nie podlegała władzom municypalnym, lecz szlacheckiemu urzędowi horodniczego. Choć funkcja ta jest znana z licznych ośrodków w Wielkim Księstwie Litewskim, jedynie w przypadku Wilna ukształtował się sąd horodniczego, w ramach działalności którego powstały księgi sądowe, stanowiące najważniejszy element bazy źródłowej niniejszego opracowania. Na kartach rozprawy przedstawione zostały trzy zasadnicze zagadnienia: funkcjonowanie urzędu horodniczego wileńskiego, charakterystyka podlegającej mu jurydyki oraz różne komponenty życia jej mieszkańców, takie jak religijność, sytuacja materialna, działalność zawodowa czy konflikty. Pozwoliło to zbudować wieloaspektowy i barwny obraz codzienności siedemnastowiecznych wilnian, a jednocześnie uzupełnić stan wiedzy na temat stolicy Wielkiego Księstwa i skorygować niektóre wcześniejsze ustalenia.
Dzięki zarysowaniu stosunkowo niewielkiego, lecz starannie wyeksplorowanego pola badawczego, autor zarówno uchwycił związki między „wielką historią” a historią w mikroskali, jak i pochylił się nad zagadnieniami istotnymi w szerszej perspektywie, takimi jak normy społeczne. Przeanalizowany materiał źródłowy skłonił go również do rozważań nad istotą nowożytnego miasta.