Pamięć afektywna

Dynamika polskiej pamięci po 1989 roku

ISBN: 978-83-231-4901-9
Liczba stron:
Rok wydania: 2022
Wydania: 1

Justyna Tabaszewska

adiunktka w Instytucie Badań Literackich PAN, zajmuje się literaturą i kulturoznawstwem, a także studiami nad pamięcią. Dotychczas opublikowała trzy książki, ostatnio – Humanistykę służebną (2022), jest autorką artykułów drukowanych m.in. w „Memory Studies”; „Tekstach Drugich”; „Przeglądzie Kulturoznawczym”; „Wielogłosie” i „Pamiętniku Literackim”. Laureatka Stypendium dla Młodych Wybitnych Naukowców oraz Nagrody Premiera dla wyróżnionych rozpraw doktorskich. Była stypendystką IWM (Tischner Fellowship 2021) oraz Stypendium Bekkera NAWA (Goethe Universität). Pracuje nad projektem dotyczącym afektywności polskiej literatury.

Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, jak funkcjonuje polska pamięć po roku 1989 i na ile literatura oraz inne media pamięci mogą służyć jako przestrzeń wyrażania, negocjowania i wreszcie zmiany poszczególnych trybów pamiętania. Główny punkt zainteresowania monografii to dynamiczna, ciągle zmieniająca się relacja czasowa między teraźniejszością, z perspektywy której pamiętamy, przeszłością, która jest w ten sposób odtwarzana i kształtowana, oraz przyszłością, której wizje niepostrzeżenie kolonizują zarówno pamięć zbiorową, jak i społeczny odbiór teraźniejszości.
Celem publikacji jest opisanie polskiej kultury, widzianej z perspektywy badań nad pamięcią i afektami, w których akcentuje się jej wcześniej pomijane wymiary. Analiza zróżnicowanych tekstów (takich jak powieści M. Tulli, Sz. Twardocha, A. Stasiuka, D. Masłowskiej, I. Karpowicza, M. Łozińskiego, M. Rejmer, Z. Szczerka, J. Dukaja, Ł. Orbitowskiego, oraz filmów takich jak Miasto 44, Róża, Wołyń oraz Ida, a także serialu 1983) służy zmapowaniu nierzadko splątanych relacji czasowych, które są przez polską literaturę odtwarzane i tworzone, a więc wypełnieniu pewnej badawczej luki: o ile wymiar przestrzenny polskiej literatury i kultury jest zbadany bardzo dobrze, o tyle wymiar czasowy stał się przedmiotem namysłu stosunkowo niedawno. Prześledzenie relacji temporalnych i ich wpływu na pamięć zbiorową nie jest jednak możliwe – co ta książka stara się udowodnić – bez uwzględniania przyszłości jako co najmniej równie istotnego punktu odniesienia, co przeszłość i teraźniejszość.

 

2023.02 - książka nominowana do nagrody im. Marcina Króla za najlepszą książkę w 2022 roku z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia

2023.10 - książka nominowana do 26. edycji konkursu o nagrodę im. Jana Długosza