Głos, ciało, scena

Afektywność teatru operowego we francusko-włoskim dyskursie słownikowym 1768–1826

ISBN: 978-83-231-5164-7
Liczba stron: 414
Rok wydania: 2023
Wydania: 1

Małgorzata Lisecka

(ur. 1983) – muzykolożka i kulturoznawczyni, adiunktka w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zajmuje się w szczególności badaniami nad teatrem operowym, tekstami librettowymi, ponadto zaś badaniami porównawczymi nad związkami muzyki i literatury, zwłaszcza w innych gatunkach wokalno-instrumentalnych, a także nad muzyką filmową. Jest autorką monografii na temat estetyczno-muzycznych kontekstów polskiej poezji barokowej (Toruń, 2016) oraz szeregu artykułów naukowych w językach polskim i angielskim. Brała udział w licznych konferencjach i seminariach naukowych w Polsce, Hiszpanii, Portugalii, Grecji, Rumunii, Chinach, na Węgrzech i we Włoszech. Należy do Sekcji Muzykologicznej Związku Kompozytorów Polskich oraz do Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. Jest też członkinią slawistyczno-luzytanistycznego stowarzyszenia CompaRes przy Uniwersytecie Lizbońskim.

Kulturowa historia opery może zostać opowiedziana na wiele sposobów. Dyskurs, który wzięto pod uwagę w niniejszej książce, aby przedstawić operę u progu nowoczesności, to encyklopedie i słowniki muzyczne. Stanowią one specyficzny typ literatury, skierowany do odbiorcy-dyletanta, samouka i pasjonata, który na własną rękę poszukuje wiedzy muzycznej. Odbiorca ten / odbiorczyni ta wywodzą się przeważnie z dynamicznie rozwijającej się średniej klasy – mieszczaństwa. Z rekonstrukcji wspomnianego dyskursu wyłania się wizja teatru operowego jako narzędzia zarządzania afektywnością na poziomie indywidualnym i zbiorowym, a zarazem czułego miernika przemian owej afektywności. Autorka nakreśla wszystkie te przemiany, biorąc pod uwagę operę włoską i francuską, tradycyjnie sobie przeciwstawiane, oraz włoski i francuski dyskurs encyklopedyczny, w okresie poprzedzającym Wielką Rewolucję Francuską i krótko po niej. Opera rozumiana jest tu w swych rozmaitych wymiarach: jako instytucja, przestrzeń społeczna, wspólnotowe doświadczenie, ale także jako specyficzny typ teatru, wreszcie – dzieło słowno-muzyczne. Wszystkie te wymiary zaś składają się na obraz fascynującego i uwodzicielskiego zjawiska multimedialnego, które od ponad czterech wieków oddziałuje na naszą wyobraźnię.